Hợp đồng xây dựng 2025: Các điều khoản pháp lý quan trọng cần rà soát để tránh tranh chấp

Các quy định pháp lý mới trong năm 2025 ngày càng yêu cầu sự chặt chẽ và minh bạch trong các cam kết. Một bản hợp đồng "chuẩn" không phải để đối phó, mà là để bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên và đảm bảo dự án đi đến thành công.

Bài viết này sẽ phân tích các điều khoản pháp lý "sống còn" mà bạn bắt buộc phải rà soát kỹ lưỡng trước khi đặt bút ký.

Tại sao Hợp đồng Xây dựng 2025 lại quan trọng hơn bao giờ hết?

Thị trường xây dựng luôn biến động. Giá vật liệu có thể leo thang, chính sách có thể thay đổi, và các vấn đề phát sinh là không thể tránh khỏi. Luật Xây dựng 2025 đặt nặng vai trò của hợp đồng như là cơ sở pháp lý cao nhất để giải quyết mọi bất đồng.

Một hợp đồng chi tiết sẽ dự liệu trước các rủi ro và đưa ra phương án xử lý, giúp các bên tránh được các cuộc "khẩu chiến" vô nghĩa và các vụ kiện tụng tốn kém.

7 Điều khoản "Sống còn" cần rà soát kỹ trong Hợp đồng 2025

Đừng bao giờ ký một hợp đồng nếu bạn chưa làm rõ 7 điều khoản cốt lõi sau:

1. Phạm vi công việc và Yêu cầu kỹ thuật (Vật tư)

Đây là lỗi phổ biến nhất. Một hợp đồng ghi chung chung như "Thi công nhà xưởng theo thiết kế" là vô giá trị.

• Cần rõ ràng: Phải có một Phụ lục Hợp đồng đính kèm, mô tả chi tiết: chủng loại vật tư (thép hãng nào, xi măng loại gì, tôn dày bao nhiêu), tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng, thương hiệu thiết bị.
• Lợi ích: Tránh tranh cãi về chất lượng sau này ("Tôi muốn loại tốt hơn", "Hợp đồng không ghi rõ").

2. Điều khoản về Giá hợp đồng và Điều chỉnh giá (Trượt giá)

Đây là điều khoản dễ gây tranh chấp nhất.

• Loại hợp đồng: Phải ghi rõ đây là hợp đồng "Trọn gói" (không đổi giá) hay "Theo đơn giá cố định" (thanh toán theo khối lượng thực tế)?
• Trượt giá: Trong bối cảnh giá vật liệu biến động, hợp đồng bắt buộc phải có điều khoản về điều chỉnh giá (trượt giá). Nếu không có, nhà thầu có thể chịu thiệt hại nặng hoặc chủ đầu tư sẽ bị yêu cầu bù thêm. Cần một công thức điều chỉnh giá rõ ràng.

3. Tiến độ thi công và Phạt chậm tiến độ

• Tiến độ: Không chỉ ghi ngày bắt đầu và ngày kết thúc. Một hợp đồng chuyên nghiệp phải chia tiến độ thành các mốc (milestone) rõ ràng (ví dụ: xong móng, xong kết cấu thép, xong lợp mái).
• Phạt chậm: Mức phạt chậm tiến độ là bao nhiêu (%/ngày) và giới hạn tối đa là bao nhiêu? Quan trọng không kém: hợp đồng phải quy định cả trường hợp chậm trễ do lỗi của chủ đầu tư (ví dụ: chậm bàn giao mặt bằng, chậm thanh toán).

4. Điều khoản về Nghiệm thu và Thanh toán

Điều này liên quan trực tiếp đến dòng tiền của nhà thầu và chất lượng của chủ đầu tư.

• Nghiệm thu: Quy trình nghiệm thu các giai đoạn như thế nào? Cần chữ ký của ai?
• Thanh toán: Sau khi có biên bản nghiệm thu, chủ đầu tư có bao nhiêu ngày để thanh toán? (ví dụ: 07 ngày, 15 ngày). Nếu chậm thanh toán, lãi suất phạt là bao nhiêu? Đây là điều các nhà thầu xây dựng uy tín rất quan tâm.

5. Bảo hành công trình

Theo luật, mọi công trình đều phải được bảo hành.

• Thời gian: Thời gian bảo hành là bao lâu? (Thường là 12 tháng cho hầu hết các hạng mục và 24 tháng cho kết cấu chịu lực chính).
• Quy trình: Khi có sự cố, quy trình báo bảo hành như thế nào? Sau bao lâu nhà thầu phải có mặt để xử lý?

6. Điều khoản Bất khả kháng (Force Majeure)

Sau đại dịch và các biến đổi khí hậu cực đoan, điều khoản này trở nên cực kỳ quan trọng.

• Định nghĩa: Phải định nghĩa rõ thế nào là bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh, thay đổi đột ngột chính sách nhà nước...).
• Xử lý: Khi xảy ra bất khả kháng, tiến độ sẽ được gia hạn như thế nào và chi phí phát sinh (nếu có) bên nào sẽ chịu?

7. Giải quyết tranh chấp

Đừng bao giờ bỏ qua điều khoản này.

• Phương thức: Khi có tranh chấp không thể thương lượng, hai bên sẽ chọn phương án nào? Trung tâm Trọng tài thương mại hay Toà án nhân dân? (Trọng tài thường nhanh hơn và kín đáo hơn cho các tranh chấp thương mại).

Lời khuyên khi ký kết hợp đồng

Nguyên tắc vàng là: "Những gì không được viết ra, xem như không tồn tại".

• Không ký hợp đồng sơ sài: Đừng vì vội vàng mà ký một bản hợp đồng vài trang chung chung.
• Tham vấn luật sư: Đối với các dự án lớn, chi phí cho một luật sư rà soát hợp đồng là khoản đầu tư thông minh nhất.
• Phụ lục là một phần của hợp đồng: Tất cả các bản vẽ, bảng dự toán, danh mục vật tư... đều phải được đóng dấu giáp lai và là một phần không thể tách rời của hợp đồng.

Một bản hợp đồng chặt chẽ là nền tảng cho sự thành công của dự án và sự hợp tác bền vững. Đối với các dự án phức tạp như xây dựng nhà xưởng công nghiệp, việc sử dụng các dịch vụ tư vấn soạn thảo hợp đồng chuyên nghiệp, như các đơn vị tư vấn pháp lý xây dựng, là điều cần thiết để bảo vệ khoản đầu tư hàng chục, hàng trăm tỷ đồng của bạn.